Umsögn Landssamtakanna Þroskahjálpar og Geðhjálpar um drög að frumvarpi til laga um réttindavernd fatlaðs fólks

Umsögn Landssamtakanna Þroskahjálpar og Geðhjálpar um drög að frumvarpi til laga um réttindavernd fatlaðs fólks

 

10. október 2025

 

Íslenska ríkið fullgilti samning SÞ um réttindi fatlaðs fólks árið 2016 og skuldbatt sig þar með til að framfylgja öllum ákvæðum hans. Í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar segir að samningurinn verði lögfestur, frumvarp félags- og húsnæðismálaráðherra um lögfestingu samningsins er til meðferðar á Aþingi og þá er í gangi af hálfu ríkisins sérstök landsáætlun um innleiðingu hans. Í samningnum er ýmis ákvæði sem hafa mjög mikla þýðingu m.t.t. þess máls sem hér er til umsagnar. Landssamtökin Þroskahjálp og Geðhjálp leggja því mjög mikla áherslu á að þess verði sérstaklega vel gætt við undirbúning, gerð, setningu og framkvæmd þeirra áforma um lagasetningu, sem hér er til umfjöllunar, sem og eftirlit með framfylgd þeirra laga að taka fullt tillit til ákvæða samnings SÞ um réttindi fatlaðs fólks, eins og íslenska ríkinu er skylt að gera, sbr. 4. gr. samningsins.

Við undirbúning, gerð, setningu og framfylgd þeirra laga verða hlutaðeigandi stjórnvöld og Alþingi að gæta sérstaklega að skyldum, sem á þeim hvíla samkvæmt12. gr., 14. gr. og 5. gr. samnings SÞ um réttindi fatlaðs fólks, sem hafa yfirskritirnar Jöfn viðurkenning fyrir lögum, Frelsi og öryggi einstaklingsins og Jafnrétti og bann við mismunun.

Nefnd samkvæmt samningnum hefur fjallað um 12. og 5. gr. samningsins í 1. og 5. almennu athugasemdunum (e. General Comments), sem nefndin hefur sent frá sér. Almennu athugasemdirnar eru ekki bindandi fyrir ríki sem hafa fullgilt samninginn en með því að fullgilda hann samþykkja ríkin að nefnd sem sett er upp samkvæmt honum hafi mikilvægu hlutverki að gegna hvað varðar túlkun ákvæða hans. Í almennu athugasemdunum er því að finna mjög mikilvægar leiðbeiningar, tilmæli og mælikvarða sem nefndin nýtir þegar hún leggur mat á hvernig einstök aðildarríki hafa staðið að framfylgd þeirra réttinda sem um er fjallað í samningnum.

Óháður sérfræðingur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks (Special Rapporteur on the rights of persons with disabilities) sendi frá sér skýrslu (A/HRC/40/54) árið 2019, þar sem fjallað er um frelsisskerðingar gagnvart fötluðu fólki sérstaklega m.t.t. þeirra mikilsverðu mannréttinda, sem í húfi eru og þeirra ríku skyldna sem hvíla á ríkjum samkvæmt samningi SÞ um réttindi fatlaðs fólks almennt og sérstaklega samkvæmt 14. grein hans. Skýrsluna má nálgast á hlekk að neðan.

https://www.ohchr.org/en/documents/thematic-reports/ahrc4054-rights-persons-disabilities-report-special-rapporteur-rights

 

Landssamtökin Þroskahjálp og Geðhjálp vilja á þessu stigi sérstaklega koma eftirfarandi á framfæri við félags- og húsnæðismálaráðuneytið varðandi drög að frumvarpi til laga um réttindavernd fatlaðs fólks en áskilja sér rétt til að koma frekari athugsemdum og ábendingum varðandi frumvarpið á framfæri við ráðuneytið og eftir atvikum þingnefnd og Alþingi á síðari stigum og vísa í því sambandi til 3. mgr. 4. gr. samnings SÞ þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks, þar sem segir:

Við þróun og innleiðingu löggjafar og stefnu við innleiðingu samnings þessa og við annað ákvörðunartökuferli varðandi málefni fatlaðs fólks, skulu aðildarríkin hafa náið samráð við fatlað fólk og tryggja virka þátttöku þess, þar á meðal fatlaðra barna, með milligöngu samtaka sem koma fram fyrir þess hönd.

Gildissvið og markmið.

Samtökin leggja eindregið til að lokamálsgrein 1. gr. laganna verði höfð samhljóða ákvæðum 1. gr. laga um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir og laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, þar sem fjallað  er  um markmið þeirra laga og orðist greinin því svo:

Við framkvæmd laga þessara skal framfylgt þeim alþjóðlegu skuldbindingum sem íslensk stjórnvöld hafa gengist undir, einkum samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks.

Yfirstjórn.

Í 2. gr. frumvarpsdraganna segir:

Ráðherra skal fara með yfirstjórn réttindaverndar fatlaðs fólks samkvæmt lögum þessum.

Ætla verður að hér sé átt við félags- og húsnæðismálaráðherra, þar sem frumvarpið er lagt fram í hans nafni og fyrri lög um réttindagæslu heyrðu undir það ráðuneyti.

Að mati samtakanna er nauðsynlegt að skýra þetta og mögulega leiðrétta, þar sem réttindagæslan fellur nú undir Mannréttindastofnun Íslands, sem fellur ekki lengur  undir neinn ráðherra og einn þáttur laganna, þ.e. það sem snýr af persónulegum talsmönnum, er á verksviði sýslumanns sem heyrir undir dómsmálráðuneytið.

 

Ákvarðanir sýslumanns á grundvelli III. kafla laganna má kæra til ráðuneytisns samkvæmt ákvæðum VI. kafla stjórnsýslulaga.

Hér þarf, að mati samakanna, að skýra við hvaða ráðuneyti er átt, sbr. það sem að framan segir.

Flutningur verkefna réttindagæslumanna til Mannréttindastofnunar Íslands.

Samtökin fagna því að réttindagæsla fyrir fatlað fólk hafi verið flutt undir Mannréttindastofnun Íslands. Það hefur frá stofnun réttindagæslunnar, með lögum nr. 88/2011, verið ljóst að réttindagæslan hafi alls ekki átt að vera undir ráðuneytinu. Sú staðsetning hennar í stjórnkerfinu samræmdist engan veginn kröfum, sem gera verður í réttarríki til að eftirlit af þessu tagi sé sem óháðast stjórnvöldum, sem það beinist oft að beint eða óbeint og sé því trúverðugt.

Samtökin verða þó að lýsa verulegum áhyggjum af að ekki verði þannig búið að réttindagæslu fyrir fatlað fólk undir Mannréttindastofnun að hún geti sinnt með fullnægjandi hætti þeim mikilvægu verkefnum í þágu fatlaðs fólks sem henni eru falin. Samkvæmt upplýsingum, sem samtökin hafa fengið hafa einungis þrír réttindagæslumenn verið ráðnir til Mannréttindastofnunar. Það hlýtur að vekja áhyggjur  og spurningar hvernig mönnun þessara mikilvægu verkefna verður háttað hjá Mannréttindstofnun. Í þessu sambandi benda samtökin á að í úttekt frá árinu 2023, sem Ólafur Darri Andrason, hagfræðingur, gerði á rekstri og vinnuskipulagi réttindagæslunnar, samkvæmt beiðni þáverandi félags- og vinnumarkaðsráðherra, er m.a. lagt til að starfsmönnum í föstu starfi verði fjölgað í 12, 5 stöðugildi. Samtökin telja að það séu alls ekki of margir starfsmenn miðað við umfang og mikilvægi verkefna réttindagæslunnar þá og nú. Samtökin óska eftir upplýsingum um að  hvaða  marki umrædd úttekt hefur verið nýtt við flutning réttindagæslunnar til Mannréttindastofnunar og hvað ráðgert er að margir réttindagæslumenn muni starfa hjá Mannréttindastofnun.

Afar mikilvægt er að þannig verði búið að réttindagæslunni, m.a. og sérstaklega hvað varðar mönnun, að hún geti ekki aðeins brugðist við ábendingum, sem hún fær, heldur einnig sinnt markvissu frumkvæðiseftirliti og lagt sérstaka áherslu á að gæta réttinda þess fólks, sem vegna fötlunar sinnar og/eða aðstæðna á erfitt með að bera sig eftir stuðningi eða getur það alls ekki. Í þessu sambandi verður m.a. sérstaklega að líta til þess að fólk með þroskahömlun og / eða skyldar fatlanir er oft mjög berskjaldað að þessu leyti og á erfitt með að tjá vilja sinn og þarf sérstakan stuðning til þess, m.a. með beitingu óhefðbundinna tjáskipta. Því er bráðnauðsynlegt að nægileg þekking sé á óhefðbundnum tjáskiptaaðferðum í hópi réttindagæslumanna.

Í 4. gr. frumvarpsdraganna sem hefur yfirskriftina Hlutverksegir m.a.:

Réttindagæslan tekur ekki til meðferðar ágreining milli einstaklinga, en henni ber að leiðbeina þeim sem til hennar leita með slík mál um leiðir sem færar eru innan stjórnsýslu og hjá dómstólum.

Að mati samtakanna þarf að skýra betur í ákvæðinu sjálfu eða a.m.k. athugsemdum með því  að réttindagæslan eigi að fylgjast með hvort mál sem hún fær til meðferðar sé fylgt eftir af hlutaðeigandi stjórnvöldum ríkis og / eða sveitarfélaga þannig að tryggt verði að þau „týnist ekki í kerfinu“. 

Í þessu sambandi lýsa samtökin áhyggjum af að heimildir og skyldur réttindagæslumanna til að styðja fatlað fólk til að standa vörð um og  sækja réttindi sín, m.a. með því að skjóta málum sínum til eftirlitsaðila með stjórnsýslu- og þjónustuaðilum, s.s. til ráðuneyta, kæru- og úrskurðarnefnda, umboðsmanns Alþingis, dómstóla og lögreglu, verði takmarkaðar frá því sem verið hefur. Ef ráð er fyrir því gert með setningu þeirra laga, sem hér eru til umsagnar, telja samtökin óhjákvæmilegt að það verði tekið til sérstakrar umrræðu og skoðunar í nánu og virku samráði við fatlað fólk og hagsmunasamtök þess.

Flutningur verkefna varðandi persónulega talsmenn til sýslumannna.

Samtökin lýsa verulegum áhyggjum af að við flutning verkefna varðandi persónulega talsmenn til sýslumanna hafi alls ekki verið nægilega hugað að fræðslu hjá hlutaðeigandi starfsfólki sýslumanna um mismunandi og margvíslegar aðstæður og þarfir fatlaðs fólks og réttindi þess og skyldur stjórnvalda, m.a. og ekki síst samkvæmt samningi SÞ um réttindi fatlaðs fólks, hvað varðar hugmyndafræðina sem samningurinn byggist á og er ætlað að innleiða í lög og framkvæmd, sjálfsákvörðunarrétt fatlaðs fólks og rétt til viðeigandi aðlögunar. Þá benda samtökin á að nauðsynlegt er að hjá sýslumönnum starfi fólk, sem hefur sérþekkingu á aðstæðum, þörfum og réttindum fatlaðs fólks sem og óhefðbundnum tjáskiptaðferðum og að það fólk geti verið öðru hlutaðeigandi starfsfólki sýslumanns til leiðbeiningar og ráðgjafar en hafi jafnframt skýrar skyldur og heimildir til eftirlits með þessum verkefnum sýslumanna og framkvæmd þeirra og úrræði til að bregðast við með fullnægjandi hætti ef tilefni eru til.

Samtökin telja að ræða þurfi og skýra betur ákvæði 3. mgr. 8. gr. frumvarpsdraganna varðandi greiðslur til persónulegra talsmanna og benda í því sambandi á að hlutverk persónulegra talsmanna er ólaunað. Persónulegum talsmanni er ætlað að styðja fatlaðan einstakling við að fara með sjálfsákvörðunarrétt sinn og löghæfi. Í 2. mgr. 8. gr. frumvarpsdraganna segir t.a.m. varðandi það:

Allar ráðstafanir persónulegs talsmanns skulu gerðar í samráði við og með samþykki hins fatlaða einstaklings og einvörðungu í samræmi við vilja og óskir viðkomandi.

Með vísan til framangreinds leggja samtökin til að eftirfarandi málsliður verði felldur úr 3. mgr. 8. gr. frumvarpsdraganna:

Útlagður kostnaður skal að jafnaði greiddur af hinum fatlaða einstaklingi. Ef eignir hins fatlaða einstaklings eru litlar eða aðrar sérstakar ástæður mæla með því, getur sýslumaður þó ákveðið að kostnaðurinn skuli greiddur úr ríkissjóði.

Sú eindregna tillaga samtakanna byggist á eftirfarandi rökum:

Ef þessi málsliður verður óbreyttur í lögunum verða lögin hvað varðar hlutverk og skyldur persónulegra talsmanna, að mati samtakanna,  í augljósri mótsögn við tilgang þeirra og markmið. Hvernig gæti persónulegur talsmaður t.a.m. orðið fötluðum einstaklingi að liði sé hann ósáttur við innheimtu hins sama persónulega talsmanns? Þetta gæti einnig orðið til þess að fatlaður einstaklingur vildi forðast þann kostnað sem af persónulegum talsmanni gæti skapast og teldi því best að sleppa þessum kosti.

Að mati samtakanna yrði það veruleg afturför m.t.t. réttinda fatlaðs fólks ef umræddur málsliður yrði óbreyttur að lögum og á skjön við þá almennu reglu í íslenskri löggjöf að fatlaður einstaklingur sé ekki látinn bera kostnað af því sem er tilkomið vegna fötlunar hans.

Þá telja samtökin nauðsynlegt að skýrt verði betur en gert er í þeim frumvarpsdrögum, sem hér eru til umsagnar,  hvort persónulegur talsmaður fatlaðs einstaklings geti jafnframt verið umboðsmaður hans, sbr. 12. gr. frumvarpsdraganna.

Niðurlagning réttindavaktar.

Samtökin telja að það, sem fram kemur í frumvarpsdrögunum um hvernig séð verði fyrir þeim verkefnum sem réttindavaktinni er ætlað að sinna samkvæmt 3. gr. núgildandi laga, nr. 88/2011, um réttindagæsluna, sé engan veginn sannfærandi eða raunhæft (sjá 3. gr. laganna að neðan). Samtökin telja að öll þau verkefni, sem þar er lýst séu mjög mikilvæg og nauðsynleg, burtséð frá því hvort þeim hefur verið sinnt með fullnægjandi hætti allan þann tíma sem réttindavaktin hefur starfað. Samtökin telja að það þurfi að huga mun betur að því en gert er í frumvarpsdrögum þeim, sem hér eru til umsagnar, hvernig eigi að tryggja að öðrum þeim mikilvægu verkefnum, sem tilgreind eru í 3. gr. núgildandi laga um réttindagæsluna verði sinnt með fullnægjandi hætti. Greinin er svohljóðandi:

     Ráðuneytið skal hafa yfirumsjón með réttindum fatlaðs fólks og skal koma á fót sérstakri réttindavakt innan þess.
    Hlutverk réttindavaktarinnar er að:
    a. ...
    b. safna upplýsingum um réttindamál fatlaðs fólks og þróun í hugmyndafræði og þjónustu við fatlað fólk og koma á framfæri ábendingum um það sem betur má fara,
    c. bera ábyrgð á fræðslu- og upplýsingastarfi, í samvinnu og samráði við hagsmunasamtök fatlaðs fólks, varðandi réttindi fatlaðs fólks, svo sem fyrir hina fötluðu einstaklinga, réttindagæslumenn fatlaðs fólks, talsmenn þeirra, aðstandendur, starfsfólk og þjónustuaðila,
    d. fylgjast með nýjungum á sviði hugmyndafræði og þjónustu við fatlað fólk sem kunna að leiða til betri þjónustu og aukinna lífsgæða fyrir fatlað fólk,
    e. annast útgáfu á auðlesnu efni og bæklingum um réttindi fatlaðs fólks,
    f. bera ábyrgð á fræðslu- og upplýsingastarfi í samvinnu og samráði við    hagsmunasamtök fatlaðs fólks til að upplýsa almenning um réttindi fatlaðs fólks, vinna gegn staðalímyndum og fordómum og auka vitund um getu og framlag fatlaðs fólks.

Samtökin telja eðlilegast að miðstöð (e. Focal Point), sem ríkinu ber að tilnefna samkvæmt 1. mgr. 33 gr. samnings SÞ um réttindi fatlaðs fólks, sem hefur yfirskriftina Framkvæmd og eftirlit innanlands, verði falin ofangreind verkefni. Samtökin eru mjög ósammála því sem fram kemur í athugsemdum við 28. gr. í frumvarpsdrögunum að verkefnisstjórn um landsáætlun um innleiðingu samningsins geti, að óbreyttu, verið miðstöð samkvæmt 1. mgr. 33. gr. hans

Nauðung samkvæmt lögunum miðist við 18 ára aldur.

Samtökin gera ekki athugasemdir við þær lagabreytingar en vilja í því sambandi árétta sérstaklega að afar mikilvægt er að Barna- og fjölskyldustofa auki fræðslu innan sinna raða um mismunandi og margvíslegar aðstæður og þarfir fatlaðra barna og réttindi þeirra og skyldur stjórnvalda, m.a. og ekki síst samkvæmt samningi SÞ um réttindi fatlaðs fólks, s.s. hvað varðar hugmyndafræðina sem samningurinn byggist á, sjálfsákvörðunarrétt fatlaðs fólks og fatlaðra barna, viðeigandi aðlögun sem og á óhefðbundnum tjáskiptaaðferðum.

Flutningur verkefna undanþágunefndar til úrskurðarnefndar velferðarmála.

 

Samtökin telja að þau rök, sem fram koma í frumvarpsdrögunum varðandi flutning verkefna undaþágunefndar til úrskurðarnefndar velferðarmála, standist ekki skoðun. Samtökin telja það fyrirkomulag, sem verið hefur að hafa í undanþágunefndinni lögfræðing, lækni og þroskaþjálfa, með umfangsmikla þekkingu á mismunandi aðstæðum og þörfum fatlaðs fólks og réttindum þess samkvæmt lögum og samningi SÞ um réttindi fatlaðs fólks og öðrum fjölþjóðlegum mannréttindasamningum sé nauðsynlegt og að mæla þurfi fyrir um þau skilyrði til hæfi nefndarmanna í lögum.

 

Samtökin telja að tryggja verði að þannig verði að undanþágunefndinni búið, meðal annars m.t.t. aðstoðarfólks, aðstöðu og fjárveitinga, að hún geti rannsakað mál með mjög vönduðum hætti áður en hún tekur ákvarðanir, enda eru mjög mikilsverð réttindi og ríkir hagsmunir í húfi fyrir þá fötluðu einstaklinga sem hlut eiga að þeim málum sem nefndin fær til meðferðar.

 

Samtökin árétta sérstaklega að þó að viðunandi málshraði sé mikilvægur í þessum málum er enn þá mikilvægara, í ljósi þeirra mikilsverðu hagsmuna og réttinda, sem í húfi eru fyrir hlutaðeigandi fötluðu einstaklinga, að mál séu rannsökuð afar vel af nefndinni áður en hún tekur ákvörðun. Í því sambandi er að mati samtakanna m.a. nauðsynlegt að nefndin hitti þá fötluðu einstaklinga sem í hlut eiga og leitist við, eins og  nokkur kostur er, að gefa þeim tækifæri til að tjá vilja sinn og skoði aðstæður á vettvangi þar sem óskað er eftir heimild til beitingar nauðungar.

 

Samtökin telja nauðsynlegt að í lögum og reglum varðandi undanþágunefndina verði skýrt mælt fyrir um meðferð mála og verklag og að verði þess sérstaklega gætt að tryggja með lögum og reglum og í framkvæmd réttaröryggi fatlaðs fólks, sem á hlut að málum, sem undanaþágunefnd fjallar um, sem og  að tryggt verði með lögum og reglum að það fái viðeigandi og fullnægjandi stuðning óháðra og hæfra aðila til að standa vörð um réttindi sín í þeim málum og við að koma skoðunum sínum og vilja óþvingað á framfæri.

 

Samtökin geta alls ekki séð að flutningur verkefna undanþágunefndar til úrskurðarnefndar velferðarmála sé nauðsynlegur eða til þess fallinn að tryggja aukinn málshraða, nema þá að það verði gert með því draga úr kröfum til ítarlegrar rannsóknar mála áður en ákvörðun verður tekin í þeim.

 

Samtökin telja að með því að setja skýrari reglur um verklag undanþágunefndar og skyldur þeirra stjórnvalda, sem óska eftir undanþágu til beitingar nauðungar, hvað varðar upplýsingagjöf og skil á  gögnum o.þ.h. til nefndnarinnar megi tryggja að undanþágunefnd geti afgreitt mál í samræmi við eðlilegar og forsvaranlegar kröfur um málshraða, án þess að slegið verði af nauðsynlegum kröfum um rannsókn mála og rétt einstaklinga sem í hlut eiga til að koma vilja sínum og sjónarmiðum á framfæri við undanþágunefnd með viðeigandi stuðningi og aðlögun.

 

Með vísan til þess sem að framan er rakið leggja samtökin mikla áherslu á að undanþágunefnd verði alls ekki lögð niður en henni verði fundinn annar staður í stjórnkerfinu, sem samræmist hlutverki hennar og ábyrgð, í samræmi við viðurkennd sjónarmið varðandi réttaröryggi, óhæði og trúverðugleika og að þannig verði að nefndinni búið m.t.t. reglna varðandi verklag hennar og skil á umsóknum sem til hennar er beint, aðstoðarfólks, aðstöðu og fjárveitinga, að hún geti rannsakað mál með mjög vönduðum hætti áður en hún tekur ákvarðanir en jafnframt tryggt viðunandi málshraða vð meðferð umsókna.

 

Þá óska samtökin eftir upplýsingum um hvernig háttað er og hvernig háttað verður eftirliti með að nauðung sé ekki beitt lengur heimild til undanþágu tilgreinir, sbr. 3. mgr. 18. gr. núgildandi laga, um réttindagæslu fyrir fatlað fólk og 3. mgr. 23. gr. þeirra frumvarpsdraga sem hér eru til umsagnar. Samtökin telja afar mikilvægt að þess sé sérstaklega gætt að hafa mjög virkt eftirlit með þessu.   

 

Samtökin telja einnig rétt að skoðað verði hvort ekki sé eðlilegra að 3. mgr. 15. gr. og sú tilvísun sem þar er til ákvæða laganna verði með eitthvað breyttu orðalagi í lögum um öryggisgæslustaði / öryggisráðstafanir en í lögum um réttindavernd fatlaðs fólks.

 

Tölfræðilegar upplýsingar og gagnasöfnun varðandi réttindagæslu fyrir fatlað fólk. 

                                                                       

Þá vilja samtökin koma á framfæri við ráðuneytið og Mannréttindastofnun Íslands að mjög nauðsynlegt og skylt er að tryggja að vönduðum og áreiðanlegum töllfræðilegum upplýsingum og gögnum sé skipulega safnað varðandi réttindagæslu fyrir fatlað fólk. Samtökin vísa í þessu sambandi til 31. gr. samnings SÞ um réttindi fatlaðs fólks, sem hefur yfirskriftina Tölfræðilegar upplýsingar og gagnasöfnun, og hljóðar svo:

     1.      Aðildarríkin skuldbinda sig til þess að safna viðeigandi upplýsingum, meðal annars tölfræðilegum gögnum og rannsóknargögnum, sem gera þeim kleift að móta og framfylgja stefnum samningi þessum til framkvæmdar. Vinnuferli við að safna og viðhalda þessum upplýsingum skulu: 
         a)          vera í samræmi við lögmæltar öryggisráðstafanir, þar á meðal löggjöf um gagnavernd, til þess að tryggja trúnað og virðingu fyrir einkalífi fatlaðs fólks;
         b)          vera í samræmi við alþjóðlega viðurkennd viðmið um vernd mannréttinda og grundvallarfrelsis og siðferðileg viðmið við söfnun og notkun tölfræðilegra upplýsinga.
     2.      Upplýsingar, sem er safnað samkvæmt þessari grein, skal sundurliða eftir því sem við á og nota til þess að meta hvernig aðildarríkjunum miðar að innleiða skuldbindingar sínar samkvæmt samningi þessum og til að greina og takast á við þær hindranir sem fatlað fólk stendur frammi fyrir þegar það hyggst nýta sér réttindi sín.
     3.      Aðildarríkin skulu ábyrgjast miðlun fyrrnefndra tölfræðilegra upplýsinga og tryggja fötluðu fólki og öðrum aðgengi að þeim.
     

 

Virðingarfyllst,

 f. h. Landssamtakanna Þroskahjálpar             f. h. Landssamtakanna Geðhjálpar

                                                                                                                                    

Unnur Helga Óttarsdóttir, formaður              Svava Arnardóttir, formaður

 

 

Málið sem umsögnin fjallar um má finna hér