Bætt lífskjör fyrir 8.645 kr.? Orð og efndir í frumvarpi til fjárlaga vegna ársins 2020

Vegna frumvarps til fjárlaga fyrir árið 2020 vilja Landssamtökin Þroskahjálp ítreka fyrirspurn sína til forsætisráðherra og ríkisstjórnarinnar frá því í apríl á þessu ári um með hvernig eigi að bæta stöðu þess hóps sem býr við alverstu kjörin í íslensku samfélagi, þeirra sem engar tekjur hafa aðrar en bætur frá Tryggingastofnun ríkisins. Samtökunum hafa enn ekki borist svör og ekki er að sjá að nokkur bót verði á í frumvarpi til fjárlaga vegna ársins 2020.

Í fyrirspurn sinni lýstu Landssamtökin Þroskahjálp yfir áhyggjum vegna stöðu lífeyrisþega sem draga þurfa fram lífið einvörðungu á bótum Tryggingastofnunar ríkisins. Þær bætur eru af óútskýrðum og órökstuddum ástæðum umtalsvert lægri (um 30.000 kr.) en atvinnuleysisbætur, sem enginn er þó of sæll af. Staðreyndin er hins vegar sú að atvinnuleysisbætur eru tímabundið ástand á meðan örorkuþegar eru í þessari kröppu stöðu árum saman og margir allt sitt líf, án tækifæra til þess að afla sér annarra tekna.

Í frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 2020 er tilgreint á blaðsíðu 320 að helstu áherslur frumvarpsins séu að styrkja stöðu öryrkja og fatlaðs fólks og jafnframt að fólk með skerta starfsorku geti lifað innihaldsríku og sjálfstæðu lífi. Loforðin eru góð og í fullu samræmi við stefnuskrá ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur um jöfn tækifæri, en þar segir:

„Ísland á að vera land tækifæranna fyrir alla. Til að svo megi verða þarf að styrkja sérstaklega stöðu þeirra sem höllum fæti standa. Gerð verður úttekt á kjörum tekjulægstu hópanna í íslensku samfélagi, tillögur til úrbóta settar fram og þeim fylgt eftir.“ (blaðsíða 28).

Því vekur það undrun Landssamtakanna Þroskahjálpar hver framkvæmd þessara áherslna er en á blaðsíðu 321 í frumvarpi til fjárlaga stendur: „Hækkunum á bótum almannatrygginga nema 3,5% frá og með 1. janúar 2020.“ Landssamtökin Þroskahjálp lýsa yfir mikilli furðu og erfitt er að sjá hvernig hvernig hækkun bóta hjá þeim sem nú hafa 247.000 kr. á mánuði um 8.645 kr. eigi að tryggja fólki innihaldsríkt og sjálfstætt líf.

Örorkuþegar hafa ítrekað setið eftir á síðustu árum, bæði við afnám krónu á móti krónu skerðingar og við gerð svo kölluðu lífskjarasamninganna. Þessi hækkun sem boðuð er í frumvarpi til fjárlaga vegna ársins 2020 er langt undir hækkun lágmarkslauna og verði umrætt  frumvarp að lögum mun fólk með skerta starfsorku sitja eftir með sárt enni enn eina ferðina.

Landssamtökin Þroskahjálp ítreka því fyrirspurn sína til ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur:

Hvaða aðgerða ætlar ríkisstjórnin að grípa til til að bæta kjör þeirra einstaklinga sem alfarið þurfa að treysta á greiðslur frá Tryggingastofnun ríkisins til að framfleyta sér?